دانشنامه

FOB

فروشنده تحویل کالا را هنگامی به انجام می‌رساند که کالا را در بندر بارگیری (مبدا) تعیین شده بر کشتی بارگیری می نماید. به عبارتی خریدار از این لحظه به بعد باید مسئولیت کلیه مخارج کالا و خطرهای از میان رفتن کالا یا آسیب دیدن آنرا تقبل کند. در این قاعده فروشنده کالا را تا بندر مرزی کشور خود حمل و ترخیص صادراتی می نماید. کالا را بارگیری و بعد از اتمام بارگیری تحویل می دهد.  در نسخه اینکوترمز  2000 بعد از عبور کالا از ریل یا نرده کشتی تعهدات فروشنده پایان یافته و ریسک به خریدار منتقل می¬شد اما در نسخه 2010 عبارت ریل یا نرده از توضیح این قاعده حذف شده است و در سال 2020 نیز به همان صورت است. 

FAS

فروشنده تحویل کالا را هنگامی به انجام می‌رساند که کالا در بندر بارگیری تعیین شده در کنار کشتی یا شناور قرار گیرد. این قاعده مخصوص حمل دریایی می‌باشد و از ابتدا یعنی در نسخه سال 1936 در اینکوترمز مطرح بوده است. توصیه می شود نقطه بارگیری را تا حد امکان به‌صورت دقیق تعیین‌نمود و حتی در بنادری که چند پایانه دارند، بهتر است پایانه مربوطه مشخص شود. وقتی حمل کانتینری است عموماً فروشنده کانتینر را در محوطه کانتینری تحویل شرکت حمل (و در واقع خریدار) می‌دهد و نه در کنار کشتی. در چنین مواردی بهتر است از FCA استفاده‌نمود و نه FAS .

FCA

فروشنده تحویل کالا را هنگامی به انجام می‌رساند که آنرا پس از ترخیص برای صدور در محل مقرر در اختیار حمل‌کننده تعیین‌شده از سوی خریدار قرار دهد. در این قاعده از جدول اینکوترمز 2020 باید دقت نمود محل انتقال خطر به‌صورت دقیق تعیین شود، چرا که خطر از آن نقطه به بعد با خریدار است. محل جغرافیایی این قاعده می تواند درون محل فروشنده و یا محل دیگری از جمله فرودگاه، بندر، یا ترمینال خروجی درون کشور فروشنده یا در مرز باشد.

CFR

فروشنده تحویل کالا را هنگامی به انجام می‌رساند که کالا در بندر مبدأ در شناور بارگیری نموده و هزینه های متعارف رساندن کالا به بندر مقصد را پرداخت می نماید. این قاعده از جدول اینکوترمز 2020 مخصوص حمل دریایی بوده و از نسخه سال 1936 تحت عنوان C&F در اینکوترمز مطرح بوده است. این قاعده در نسخه سال 2000 به CFR تغییر نام داد ولی همچنان بعضی تجار و کارشناسان از واژه

C&F استفاده می‌نمایند که بهتر است انجام نشود. گاهی اوقات نیز بعضی تجار، از جمله در کشورهای شرقی از عبارت CNF برای اشاره به این قاعده استفاده می‌نمایند که باید از آن اجتناب‌شود. بهتر است در این قاعده نام هر دو بندر(مبدا و مقصد) مشخص شود.

CIF

فروشنده کالا را بعد از بارگیری در کشتی یا شناور به شرکت حمل تحویل می‌دهد. البته فروشنده موظف است کرایه، حق بیمه و دیگر هزینه‌های متعارف تا بندر مقصد را نیز پرداخت نماید. باید دقت‌نمود فروشنده صرفاً موظف به پرداخت هزینه‌های مذکور  است و تعهدی بابت ریسک و خطرات اجرای این مراحل بعد از بارگیری در بندر مبدأ ندارد. این قاعده از جدول اینکوترمز 2020 نیز ویژه حمل دریایی می‌باشد و از ابتدا یعنی سال 1936 در اینکوترمز مطرح بوده است. بنابراین تعهدات فروشنده در این قاعده همانندCFR  می‌باشد، با این تفاوت که انعقاد قرارداد بیمه با شرکت بیمه و پرداخت حق بیمه را نیز برعهده می‌گیرد. 

CIP

فروشنده کالا را به حمل کننده‌ای که خود تعیین کرده است تحویل می‌دهد، اما باید هزینه لازم جهت حمل و بیمه کالا تا مقصد مقرر را نیز بپردازد. باید دقت نمود خریدار مسئولیت کلیه خطر‌های متوجه کالا و هرگونه هزینه‌های اضافی آن پس از تحویل را تقبل می‌کند. البته در قاعده CIP فروشنده همچنین باید خطر از میان رفتن یا آسیب دیدن کالا در جریان حمل و نقل را تحت پوشش بیمه قرار دهد، اما در صورت بروز خسارت، مسئولیت پیگیری موضوع با خریدار است. یکی از تغییرات جدول اینکوترمز در نسخه 2020 این است که فروشنده در این قاعده موظف به ابتیاع بیمه نامه کلوز A (بهترین کلوز بیمه) می باشد، در صورتی که در نسخه اینکوترمز 2010 ارائه بیمه نامه با کلوز C کفایت می نمود. ضمنا ارز بیمه نامه باید با ارز معامله یکسان باشد و بیمه نامه باید دست کم 110 درصد ارزش کل محموله را پوشش دهد.

CPT

فروشنده کالا را به حمل کننده‌ای که خود تعیین کرده است تحویل می‌دهد، اما به‌علاوه باید هزینه های لازم جهت حمل کالا تا مقصد مقرر را نیز بپردازد. بنابراین فروشنده هزینه های متعارف تا مقصد تعیین شده را پرداخت می نماید، اما ریسک و خطرات مربوطه را از محل تحویل کالا در مبدا حمل، به خریدار منتقل می کند. به بیان دیگر، خریدار مسئولیت کلیه خطرهای متوجه کالا و هرگونه هزینه‌های دیگر آن (هزینه‌های غیرمتعارف) پس از تحویل (در مبدا) را تقبل می‌کند. در این قاعده از جدول اینکوترمز 2020 دو نقطه بحرانی وجود دارد، یکی نقطه انتقال خطر و دوم نقطه انتقال هزینه از فروشنده به خریدار. نکته مهم اینکه اگر از حمل کنندگان متعددی برای حمل کالا به مقصد مقرر استفاده‌شود، مسئولیت خطر‌های متوجه کالا هنگامی منتقل می‌گردد که کالا به نخستین حمل‌کننده تحویل داده شود.

DAP

در این قاعده فروشنده زمانی که کالا روی وسیله حمل آورنده به مقصدتوافق شده، آماده تخلیه (تخلیه نشده) در اختیار خریدار قرار می‌دهد، در واقع تحویل را به انجام رسانده است. فروشنده تمام خطرات مربوط به کالا تا رساندن آن به محل مورد توافق (قبل از تخلیه کالا) را برعهده دارد. به طرفها توصیه می‌شود محل مورد توافق را تا حد امکان به‌صورت دقیق و نقطه موردنظر در آن محل را مشخص‌نمایند، چراکه ریسکها و خطرات تا آن محل با فروشنده می‌باشد.

DPU

فروشنده کالا را از وسیله رساننده به محل مورد توافق در نقطه معین در مقصد تخلیه نموده و در محل مورد نظر در اختیار خریدار قرار می‌دهد.  فروشنده در واقع تمام هزینه و ریسک کالا تا رساندن آن به محل مشخص‌شده (در مقصد) و تخلیه کالا در نقطه معین در پایانه را برعهده می‌گیرد. در قاعده DPU از جدول اینکوترمز 2020

فروشنده کالا را از گمرک کشور خود ترخیص صادراتی می‌نماید و تمام ریسک و هزینه صادرات را متقبل می‌شود، اما هیچگونه تعهدی بابت ترخیص وارداتی، پرداخت حقوق ورودی و دیگر هزینه‌های گمرکی کشور خریدار ندارد. فروشنده باید تمام هزینه‌ها و امور مربوطه تا رساندن کالا به مقصد نهایی را پرداخت نماید و ریسک کلیه مسایل (حتی پیش‌بینی نشده) تا مقصد با فروشنده می‌باشد.

DDP

فروشنده کالا را پس از ترخیص برای ورود و به صورتی که از وسیله نقلیه آورنده کالا تخلیه نشده است، در محل مقرر در مقصد به خریدار تحویل می‌دهد. از این قاعده می‌توان برای هر روش حمل و نقل از جمله حمل و نقل مرکب استفاده‌نمود. به طرفهای معامله توصیه می‌شود محل مورد توافق و نقطه موردنظر در آن محل را با دقت کامل تعیین نمایند چرا که هزینه‌ها و ریسکها تا آن محل برعهده فروشنده است.